સામાજિક કર્યો

લોકડાઉંન અનેક શહેરો અને ગ્રીન ઝોનમાં ખુલવા જય રહ્યું છે ત્યારે દરેક ધંધાઓએ શું તકેદારી રાખવી અને કેવી રીતે આગળ વધવું તે માટે એક વેબિનાર, કન્સલ્ટન્ટ, SME કોચ અને બિઝનેસ...

ભારતીય રેલવે દ્વારા મુસાફરો અને તમામ વાણિજ્યક ગ્રાહકોના હિતનો ખ્યાલ રાખવામાં આવે તે બાબત સુનિશ્ચિત કરવા માટે તમામ પગલાંઓ હાથ ધરવામાં આવ્યાં છે અને રાષ્ટ્રીય પૂરવઠા સાંકળને કાર્યરત  રાખવામાં આવી છે. કોવિડ-19નો ફેલાવો અટકાવવા માટે, ભારતીય રેલવેએ લૉકડાઉન 1 અને 2 દરમિયાન મુસાફર ટ્રેનોની કામગીરી બંધ રાખી છે. જોકે તેના કારણે રેલવેની તેના ગ્રાહકો અને સામાન્ય લોકો સુધી પહોંચ સિમિત બની નથી. લૉકડાઉનની સાથે તેવી લાગણી અનુભવવામાં આવી હતી કે રેલવેએ લોકોને સાંભળવા જોઈએ અને તેમની મુશ્કેલીઓને દૂર કરવા ઝડપી પ્રતિભાવ આપવો જોઇએ. આ બાબતને નજર સમક્ષ રાખીને કોવિડ માટે રેલવે ઇમરજન્સી સેલની સ્થાપના કરવામાં આવી હતી. કોવિડ માટે રેલવે ઇમરજન્સી સેલ રેલવે બોર્ડથી માંડીને જુદા-જુદા ડિવિઝનમાંથી 400 અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓનો સમાવેશ કરતું એક રાષ્ટ્રવ્યાપી એકમ છે. લૉકડાઉન દરમિયાન સેલ દ્વારા તેના પાંચ માહિતી સંચાર અને પ્રતિભાવ પ્લેટફોર્મ – હેલ્પલાઇન 139 અને 138, સોશિયલ મીડિયા (ખાસ કરીને ટ્વીટર), ઇમેઇલ (railmadad@rb.railnet.gov.in)અને CPGRAMS ઉપરથી પ્રાપ્ત થયેલી રોજિંદી 13,000 પૂછપરછો, વિનંતીઓ અને સૂચનોનો પ્રતિભાવ પૂરો પાડવામાં આવ્યો હતો. 90%થી વધારે પૂછપરછોનો પ્રતિભાવ વ્યક્તિગત ધોરણે, મોટાભાગે કોલ કરનારની સ્થાનિક ભાષામાં ટેલીફોન ઉપર આપવામાં આવ્યો હતો. કોવિડ માટે ભારતીય રેલવે ઇમરજન્સી સેલની આ 24 કલાક કામગીરીના કારણે તેણે અંતિમ હરોળમાં રહેલા લોકોનો અવાજ સાંભળ્યો હતો અને રેલવેના ગ્રાહકો અને સામાન્ય નાગરિકોની મુશ્કેલીઓને દૂર કરવા ખડે પગે પ્રતિભાવ પૂરો પાડ્યો હતો. પોતાના ઝડપી પ્રતિભાવના કારણે રેલવેએ સમગ્ર દેશમાંથી ભારે પ્રશંસા પ્રાપ્ત કરી છે. પોતાની IVRS સુવિધામાં પૂછપરછોના જવાબો ઉપરાંત રેલ મદદ હેલ્પલાઇન 139 દ્વારા લૉકડાઉનના પ્રથમ ચાર અઠવાડિયામાં દૈનિક ધોરણે 2,30,000 પૂછપરછોનો પ્રતિભાવ પૂરો પાડવામાં આવ્યો હતો. એક તરફ જ્યારે 138 અને 139 ઉપર કરવામાં આવતી પૂછપરછો મોટાભાગે ટ્રેન સેવાઓ શરૂ થવા અને રિફન્ડના નિયમોમાં છૂટછાટને લગતી હતી (જેને સ્વયં લોકો પાસેથી પ્રતિભાવના આધારે કરવામાં આવી હતી), સોશિયલ મીડિયા ઉપર આ કટોકટીના સમયગાળા દરમિયાન રેલવેના પ્રયત્નો અને સૂચનોની ભરપૂર પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી. આજ સમયગાળા દરમિયાન હેલ્પલાઇન 138 ઉપર પ્રાપ્ત થયેલા 1,10,000થી વધારે કોલ જીયો-ફેન્સ્ડ કરેલા હતા, જેના કારણે આ પ્રકારના કોલ કોલરના ભૌતિક સ્થાન અનુસાર નજીકની રેલવે વિભાગીય નિયંત્રણ કચેરી (24 કલાક સ્થાનિક ભાષાના સારી રીતે જાણકાર અને સ્થાનિક સમસ્યાઓથી અવગત રેલવે કર્મચારીઓથી સજ્જ) દ્વારા તેનો પ્રતિભાવો પૂરો પાડવામાં આવ્યો હતો. આ તે બાબત સુનિશ્ચિત કરે છે કે કોલ કરનાર પોતાને સુવિધાજનક હોય તે ભાષામાં તે માહિતી અને માર્ગદર્શન પ્રાપ્ત કરી શકે છે. આ નવી સુવિધાએ પણ રેલવેના ગ્રાહકો અને અન્ય લોકો સુધી માહિતીનો પ્રવાહ ઝડપથી વધાર્યો હતો કારણ કે સુસંગત માહિતી સંબંધિત ડિવિઝનમાં આસાનીથી ઉપલબ્ધ હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન પાર્સલ દ્વારા તબીબી પૂરવઠો, તબીબી ઉપકરણો અને અનાજ જેવી આવશ્યક ચીજ-વસ્તુઓના ઝડપી સામૂહિક પરિવહનની જરૂરિયાત પણ અનુભવવામાં આવી હતી. ફરી એકવખત રેલવેએ અત્યંત ઝડપી નિર્ણય લીધો હતો. તેણે જીવનરક્ષક દવાઓ જેવી આવશ્યક ચીજ-વસ્તુઓની  સમયસર ડિલિવરી માટે પાર્સલ ટ્રેનોનું ટાઇમટેબલ શરૂ કર્યુ હતું. વિવિધ બિંદુઓ પર ફસાઇ ગયેલા RMS અને અન્ય મોકલેલો માલ પણ પાર્સલ સ્પેશિયલનો ઉપયોગ કરીને આગળ વધ્યો હતો. આ પગલાંની  વ્યાવસાયિકો અને લોકો દ્વારા પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી.  એક વ્યાવસાયિક કે જેને ગઢચિરોલીથી બેંગલોર સુધી ચોખાના પરિવહનમાં બેંગલોર ડિવિઝન દ્વારા સમયસર સહાયતા કરવામાં આવી હતી અને ફરી વખત દિલ્હીમાંથી ચોખાની પેકેજિંગ સામગ્રી મેળવવા દિલ્હી ડિવિઝન દ્વારા સહાયતા મળી હતી તેણે પોતાનો પ્રતિભાવ આપતાં જણાવ્યું હતું કે,“સર, હું રેલવે મંત્રાલયનો હૃદયપૂર્ણ આભાર વ્યક્ત કરું છું. ધન્યવાદ.” જ્યારે જ્યારે શક્ય હોય ત્યારે રેલવેએ તત્કાલ લોકો પાસેથી પ્રાપ્ત થયેલા સૂચનોનો અમલ કર્યો હતો. ઉદાહરણ તરીકે ઇસ્ટ કોસ્ટ રેલવે દ્વારા યશવંતપુર (બેંગલોર)થી ગુવાહાટી એક પાર્સલ સ્પેશિયલ ટ્રેનનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. જોકે વિશાખાપટ્ટનમ ખાતે તેને ઊભી રાખવાનું આયોજન નહોતું, પરંતુ ટ્વીટર ઉપર તે અંગે સૂચન પ્રાપ્ત થયા પછી તેનો માર્ગ બદલીને તે સ્ટેશનનો સમાવેશ કરાયો હતો. રેલવેએ લૉકડાઉન દરમિયાન પૂરવઠો મેળવવા સમર્થ ન હોય તેવી જીવન-રક્ષક દવાઓનું પરિવહન કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા અદા કરી હતી. હાલ લુધિયાણામાં હાજર એક કેનેડા સ્થિત NRIએ નાગપુરથી લુધિયાણાના બન્ને સ્ટેશનો વચ્ચે સીધી ટ્રેનની ગેરહાજરીમાં પણ તેની આવશ્યક દવાઓની ડિલિવરી સુનિશ્ચિત કરવા ખાસ આયોજન કરવા બદલ મધ્ય રેલવેની પ્રશંસા કરી હતી. પશ્ચિમ રેલવેએ લિવર ટ્રાન્સપ્લાન્ટ પછી એક બાળકની તાત્કાલિક જરૂરી આવશ્યક દવાઓ અમદાવાદથી રતલામ પહોંચાડી હતી. આ બાળકે પોતાના હાથથી લખેલો પ્રશંસાપત્ર ટ્વીટર ઉપર અપલોડ કરતાં જણાવ્યું હતું કે, “આ મુશ્કેલ સમયમાં ભારતીય રેલવે તેના નાગરિકોને તમામ સુવિધાઓ પૂરી પાડે છે તેની મને ખુશી છે – ભારતીય રેલવે શ્રેષ્ઠ છે.” ઉતર પશ્ચિમ રેલવેએ ઓટિઝમ નામની માનસિક બિમારીથી પીડિતાં અને ગંભીર ફૂડ એલર્જી ધરાવતાં 3 વર્ષના બાળક માટે દૂધનું કન્ટેઇનર પ્રાપ્ત કરવા માટે બિન-નિર્ધારિત સ્ટોપેજ પૂરું પાડીને જોધપુરથી મુંબઇ 20 લીટર ઊંટના દૂધનું પરિવહન કર્યું હતું. રેલવેના આ પ્રયાસ બદલ શુભચિંતકોએ જણાવ્યું હતું કે, “કેટલીક વસ્તુઓ કેટલી આસાન થઇ જાય છે તે જોઇને આશ્ચર્ય થાય છે. જ્યાં ઇરાદો હોય ત્યાં તે શક્ય બનીને જ રહે છે.”

દેશમાં 20 કરોડથી વધુ પરિવારોને 1 કી.ગ્રા. દાળનું વિતરણ કરવા માટે જંગી કાર્યક્રમ હાથ ધરવામાં આવ્યો છે. આ કામગીરી માટે દાળની હેરફેર અને પિલાણની કામગીરી શરૂ થઈ ગઈ છે. હાલના કટોકટીના સમયમાં લોકોની પ્રોટીનની જરૂરિયાત પૂરી પાડવા માટે કેન્દ્ર સરકારે 1 કી.ગ્રા પિલાણ કરેલી અને સાફ કરેલી દાળ દરેક એનએફએફએસ પરિવારને 3 માસ સુધી પહોંચાડવા માટે પ્રધાન મંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન આયોજન (પીએજીકેએવાય) કર્યું છે. નાફેડ દ્વારા અમલમાં મૂકવામાં આવેલી આ યોજનાને કેન્દ્ર સરકારના ગ્રાહક બાબતોના વિભાગનું માર્ગદર્શન પ્રાપ્ત થયું છે. આ કામગીરીમાં કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારના ગોડાઉનોમાંથી પિલાણ નહીં થયેલું કઠોળ ઉપાડવું અને તેનુ પિલાણ કરી એફએસએસએઆઈના ગુણવત્તાના  ધોરણો મુજબ સફાઈ કરી રાજ્યોને પહોંચાડવાની કામગીરીનો સમાવેશ થાય છે. તે પછી આ પિલાણ કરેલી દાળ રાજ્ય સરકારોના ગોદામોમાં લઈ જવામાં આવે છે અને ત્યાર પછી સસ્તા અનાજની દુકાનોએથી તેનું વિતરણ કરવામાં આવે છે. નાફેડ દ્વારા મિલરોની પસંદગી ઓનલાઈન હરાજી, આઉટ ટર્ન રેશિયો (ઓટીઆર) બીડ મારફતે કરવામાં આવે છે. ઓટીઆર બીડીંગમાં મિલરોની પેનલ નક્કી કરવામાં આવી હોય છે, જે દરેક પિલાણ વગરના કઠોળમાંથી ક્વિન્ટ દીઠ કેટલી દાળ પ્રાપ્ત થશે તેનો જથ્થો અને ખર્ચ જણાવે છે. આ ઉપરાંત સફાઈ, પિલાણ, પેકીંગ, લાવવા- લઈ જવા માટેની પરિવહન વિગતને ધ્યાનમાં લઈને કરવામાં આવે છે. 50 કી.ગ્રા.ના કોથળાઓમાં પેકીંગ કરવામાં આવે છે. મિલરોને કોઈ પિલાણ ચાર્જ ચૂકવવામાં આવતો નથી. મિલરોને જૂથમાં વહેંચવામાં આવે છે. જે રાજ્યોમાં કઠોળનું ઉત્પાદન થતું હોય તે રાજ્યોમાં ઉપલબ્ધ કાચા માલ અને મિલરોને અગ્રતા આપવામાં આવે છે અને કેન્દ્ર સરકાર વિતરણના ખર્ચ ઉપરાંત રેશન શોપના વિવિધ ખર્ચા ભોગવે છે. અનાજ કઠોળના હેરફેર માટેની આ કામગીરીનો વ્યાપ એટલો મોટો અને સંકુલ પ્રકારનો છે કે દરેક કી.ગ્રા. દાળ ઓછામાં ઓછા ત્રણ તબક્કામાંથી પસાર થાય છે. (કેટલાક કિસ્સામાં 4 તબક્કા હોય છે). ટ્રક મારફતે અનેક વખત  લોડીંગ- અનલોડીંગ કરવું પડે છે. લાંબા અંતરે દાળ મોકલવાની હોય ત્યારે ગુડ્ઝ ટ્રેનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં રોડ માર્ગે પરિવહન કરવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયામાં આશરે 8.5 લાખ મે.ટન  પિલાણ નહીં કરાયેલા જથ્થાની હેરફેર કરવામાં આવે છે અને આશરે 5.88 લાખ મે.ટન પિલાણ કરેલી સ્વચ્છ દાળનું લોકોને વિતરણ કરવામાં આવે છે. સરકારે આ યોજના હેઠળ દેશભરમાં આવેલા નાફેડના આશરે 150 ગોદામોમાં પડેલી દાળનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી આપી છે. દેશની આશરે 100 જેટલી દાળ મિલો અત્યાર સુધી નાફેડ દ્વારા હાથ ધરાયેલી આ કામગીરીમાં જોડઈ છે. દર મહિને સસ્તા અનાજની દુકાનો મારફતે એનએફએસએ પરિવારોને 1.96 લાખ મે.ટન દાળનું વિતરણ કરવામાં આવે છે. આશરે ત્રણ ચતુર્થાંશ જેટલી પિલાણ કરેલી અને સફાઈ કરેલી (1.45 લાખ મે.ટનથી વધુ) દાળ રાજ્ય સરકારો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોને ઓફર કરવામાં આવી છે. કેટલીક રાજ્ય સરકારો અને કેન્દ્ર સરકારો તેમના પ્રદેશમાં દાળની મિલો ધરાવતી નથી તેમને પિલાણ કરેલી દાળ જાતે ઉપાડી લેવા અને પ્રક્રિયાને વેગ આપવા જણાવ્યું છે. રાજ્યો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોએ તેમની માસિક જરૂરિયાતનો એક તૃતિયાંશ જથ્થો ઉપાડ્યો છે અને 17 રાજ્ય અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોમાં આ જથ્થો પહોંચી ગયો છે, જેમાં આંધ્ર પ્રદેશ, આસામ, છત્તીસગઢ, દિલ્હી, હરિયાણા, હિમાચલ પ્રદેશ, મેઘાલય, અરૂણાચલ પ્રદેશ, આંદામાન, ચંદીગઢ, ઓડીશા, તામિલનાડુ અને તેલંગણાએ વિતરણની કામગીરીનો પ્રારંભ કર્યો છે. કેટલાક અન્ય રાજ્યો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોએ મે માસના પ્રથમ સપ્તાહમાં જ અનાજની સાથે સાથે દાળનું વિતરણ શરૂ કરવાનો નિર્ણય કર્યો છે. આ પ્રક્રિયામાં સોશ્યલ ડીસ્ટન્સીંગ અને જાહેર સલામતિનું ધ્યાન રાખવામાં આવશે. આજની તારીખે આશરે 30 હજાર મે.ટન દાળનું વિતરણ કરવામાં આવ્યું છે, પરંતુ મે માસના પ્રથમ સપ્તાહમાં આ કામગીરીને વેગ મળશે. ઘણાં રાજ્યો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશો કે જે નાના છે અને તેમાં આંદામાન, ચંદીગઢ, દાદરાનગર હવેલી, ગોવા, લદાખ, પોંડીચેરી, લક્ષદીપ અને પંજાબને પણ એક સાથે ત્રણ માસનો પિલાણ કરેલો અને સાફ કરેલો જથ્થો પૂરો પાડવામાં આવશે. ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે ખેતી અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયની સહાયથી અધિકારીઓના 5 જૂથોની રચના કરી છે, જેનું નેતૃત્વ સંયુક્ત સચિવ સંભાળે છે અને રાજ્યો, કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશો, નાફેડ, દાળ મિલો અને વેરહાઉસીંગ કોર્પોરેશનો સાથે સંકલન કરે છે. કૃષિ વિભાગના સચિવ અને ગ્રાહક બાબતોના વિભાગના સચિવ સંયુક્તપણે રોજે રોજ આ કામગીરીની સમિક્ષા કરે છે અને ક્ષેત્રિય સ્તરે જો કોઈ અવરોધ હોય તો તેનો નિકાલ કરે છે. કેબિનેટ સચિવ વ્યક્તિગત રીતે રોજે રોજ થતી વિતરણ કામગીરીની સમિક્ષા કરે છે. દાળનું આટલું મોટું જંગી વિતરણ ગ્રાહક બાબતોના વિભાગે સૌ પ્રથમ વખત હાથ ધર્યું છે. આ કામગીરીમાં આશરે બે લાખ જેટલી ટ્રકના ફેરાનો સમાવેશ થશે અને માલ ભરવા તથા ખાલી કરવાની કામગીરીમાં 4 સપ્તાહ કરતાં વધુ સમય લાગશે. સામાન્ય સંજોગોમાં આ કામગીરીને મહત્વાકાંક્ષી ગણવામાં આવે છે, પણ ઘણી બધી દાળ મિલો અને ગોડાઉનો હોટસ્પોટસ વિસ્તારમાં આવેલા હોવાથી લૉકડાઉનના સમયમાં આ કામગીરી પડકારરૂપ બની રહી છે. આવા વિસ્તારોમાં કામગીરીમાં સલામતિ જાળવવાનું ખૂબ જ મહત્વનું છે. આવા વિસ્તારોમાં લોડીંગ અને અન-લોડીંગ માટે ટ્રક્સ અને મજૂરોની ઉપલબ્ધિ પણ એક સમસ્યારૂપ બાબત બની ગઈ છે. મોટા ભાગના લાભાર્થીઓને એપ્રિલની અંદર અથવા તો મોડામાં મોડા મે માસના પ્રથમ અઠવાડિયામાં પ્રથમ મહિનાનો ક્વોટા મળી જશે. કેટલાક રાજ્યો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશો એક સાથે ત્રણ માસની દાળના જથ્થાનું વિતરણ એક સાથે કરી દેશે. બાકીના રાજ્યો મે માસમાં જ ત્રણ માસના જથ્થાનું વિતરણ કરી શકે તેવા પ્રયાસો થઈ રહ્યા છે. મહદ્દ અંશે મે માસના ત્રીજા સપ્તાહમાં આ કામગીરી પૂર્ણ કરવાનો અંદાજ છે. તા.24 એપ્રિલ, 2020ના રોજ ગ્રાહક બાબતોના સચિવે રાજ્યો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોએ કરેલી કામગીરીની સમિક્ષા કરી હતી તથા ગ્રાહક બાબતોના સચિવે રાજ્યો અને કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશોએ કરેલી તૈયારી અંગે સંતોષ વ્યક્ત કર્યો હતો અને તેમના સહયોગ અને સમર્થન બદલ આભાર માન્યો હતો તથા એવી આશા વ્યક્ત કરી હતી કે આગામી સપ્તાહોમાં આ કામગીરીમાં વેગ આવશે.

લૉક્ડાઉનના સમયમાં દેશના ગરીબ પરિવારો માટે જનધન ખાતુ જીવનદાન ખાતુ બની રહ્યું છે. સમગ્ર વિશ્વ જ્યારે કોરોના સામે જંગ લડી રહ્યું છે ત્યારે ગરીબ લોકો માત્ર કોરોના સામે જ નહીં...

કોવિડ-19 રોગચાળા દ્વારા અસરગ્રસ્ત થયેલા લોકોને મદદ પૂરી પાડવા માટે નાણા મંત્રાલયના સ્ટાફ અને અધિકારીઓ સહીત મંત્રાલય અંતર્ગતના નાણાકીય સંસ્થાનો અને જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો/ઉદ્યોગો પોતાની કોર્પોરેટ સોશ્યલ રિસ્પોન્સિબિલિટી (CSR) અંતર્ગત...

લાયન્સ ક્લબ હેરિટેજ અમદાવાદ તરફથી ગાંધીનગર જિલ્લામાં આવી કાટોકટી માં પણ પ્રજાની વારે થઈને રાહત દરે 7000 કોટન માસ્ક ઇમર્જન્સી માં રાતોરાત અમદાવાદ કારીગરો પાસે તૈયાર કરાવી ગાંધીનગર જિલ્લા માં...

ફેબ્રુઆરી 2020 દરમિયાન જુદી-જુદી એમબીએ કોલેજો દ્વારા આયોજિત આંતરકોલેજ મેનેજમેન્ટ અને સાંસ્કૃતિક સ્પર્ધાઓમાં એચ.કે બી.બી.એ કોલેજે વિજેતા તરીકે કુલ ૩૪ પારિતોષિકો પ્રાપ્ત કર્યા જેનું સંસ્થા ગૌરવ અનુભવે છે. SBS દ્વારા...

એકજ મંચ ઉપર 93 લેખકોના ચાર પુસ્તકોનું વિમોચન થયાની ઐતિહાસિક ઘટના અમદાવાદ ખાતે ઘટી . અમદાવાદના અટિરા ખાતે આવેલા અમદાવાદ મેનેજમેન્ટ એસોસિયેશનમાં એક અભૂતપૂર્વ કાર્યક્રમ યોજાયો જેમાં ચાર પુસ્તકોનો વિમોચન...

કોબા ગામ ખાતે વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીના સ્વચ્છતા અભિયાન આ ઉજવણીના ભાગરૂપે સમગ્ર રાજસ્થાનથી પધારેલ સરપંચશ્રીઓ નુ સ્વાગત કરવામાં કોબા ગામ ના સરપંચ શ્રી યોગેશભાઈ નાઈ તેમજ ગ્રામજનો દ્વારા કોઈપણ...

આપ સૌને કારગિલ વિજય દિવસની શુભેચ્છા... જય હિન્દ જય હિન્દકી સેના !!