શ્રી કૃષ્ણ ભગવાનના જીવનની ખાસ ખાસ વાતો
1. નામ : શ્રીકુષ્ણ, પિતા- વાસુદેવ, માતા-દેવકી, કુળ- યદુકુળ, વંશ-ચંદ્રવંશ, પાલક માતા અને પિતા -જશોદામાતા અને નંદરાજા, મોટા ભાઈ- શ્રી બલરામજી, બહેન-સુભદ્ર, મામા- રાજા કંસ
2. જન્મ : કંસ રાજાની રાજધાની મથુરાની જેલની કોટડીમાં, શ્રાવણ વદ આઠમના રાત્રીના ૧૨ વાગ્યે જેને જન્માષ્ટમી તરીકે ઉજવીએ છીએ.
3. જન્મતાવેત કૃષ્ણને લઈને વાસુદેવ ગોકુળમાં નંદરાજાની દિકરી સાથે અદલા બદલી કરીને પાછા જેલમાં આવી જાય છે. સવારે કંસ આવીને દિકરીને મારી નાખવા જાય છે ત્યારે નંદની દિકરી પોતાનું બલિદાન આપીને વિજળી થઈ કૃષ્ણ ભગવાનને બચાવીને સમસ્ત આહીરોની કુળદેવી વિંધ્યવાસિની (નંદાદેવી)થી પ્રગટ થાય છે.
4. સખા : સુદામા, મિત્ર : અર્જુન, ધર્મની બહેન : દ્રૌપદી, પ્રિય પાત્ર : રાધા, સારથી : દારુક, રથનું નામ : નંદી ઘોષ, ધ્વજ : ગરુડધ્વજ, ચક્રધ્વજ, કપિધ્વજ, ગુરુ : સાંદીપની ઋષિ, પ્રિય રમત : ગેડી દડો, માખણ ચોરી અને રાસલીલા.
5. પ્રિય સ્થળો : ગોકુળ, વૃંદાવન, વ્રજ, દ્વારકા, પ્રિય વૃક્ષ : કદંબ, પીપળો.
6. પ્રિય શોખ : વાંસળી વગાડવી, ગાયો ચરાવવી, ગોવાળો સાથે રમતો રમવી.
7. પ્રિય વાનગી : તાંદુલ, દૂધ, દહીં, છાશ, માખણ, મિસરી.
8. પૂજનીય જીવો : ગાય
9. પ્રિય હથિયાર : સુદર્શન ચક્ર, વાંસળી, મોરપીછ
10. પ્રિય મુદ્રા : વરદમુદ્રા, અભ્યમુદ્રા, પગની આંટી મારીને ઉભા રેહવું.
11. વિજય ચિહ્ન : પંચજન્ય શંખનો નાદ. જે દ્રારકા ક્ષેત્રમાં જ મળતો હતો.
12. વિશ્વ સ્વરૂપ પરાક્રમો : યશોદામાતને પોતાના મુખમાં વિરાટ દર્શન, કાલીનાગ દમન, ગોવર્ધન પર્વત ઊંચક્યો, દિવ્ય રાસલીલા. અર્જુનને વિશ્વ વિરાટ દર્શન.
13. પટરાણીઓ : રુક્ષ્મણી, જાંબવતી, મિત્રવૃંદા, ભદ્રા, સત્યભામા, લક્ષ્મણા, કાલિંદી, નાગ્નજીતી.
14. ગુપ્ત શક્તિઓ : (૧) કીર્તિ, (૨) ક્રાંતિ, (૩) તૃષ્ટિ, (૪) પુષ્ટિ, (૫) ઈલા, (૬) ઉર્જા, (૭) માયા, (૮) લક્ષ્મી,(૯) વિદ્યા, (૧૦) પ્રીતિ, (11) અવિધા, (૧૨) સરસ્વતી.
15. ચક્રથી વધ : શિશુપાલ, બાણાસુર, રાહુ.
16. પ્રિય “ગ” : ગોપી, ગાય, ગોવાળ, ગામડું, ગીતા, ગોઠડી, ગોરસ, ગોરજ, ગોમતી, ગુફા.
17. પ્રસિદ્ધ તીર્થધામ : ગોકુળ, મથુરા, વૃંદાવન, વ્રજ, દ્વારકા, ડાકોર, શામળાજી, શ્રીનાથી, બેટ દ્વારિકા, સોમનાથ, ભાલકાતીર્થ, પ્રભાસ પાટણ, માધુપુર, બદરીનાથ, જગન્નાથ પૂરી, જગન્નાથ મંદિર, ઇસ્કોન મંદિરો, સાંદીપની આશ્રમ.
18. મુખ્ય તહેવાર : જન્માષ્ટમી, રથયાત્રા, ભાઈબીજ, ગોવર્ધન પૂજા, તુલસી વિવાહ, ગીતાજયંતિ, ભાગવત સપ્તાહ, યોગેશ્વર દિવસ, પાટોત્સવ, નંદ મહોત્સવ, પૂનમ અને હિંડોળા.
19. ધર્મ ગ્રંથો સાહિત્ય : શ્રીમદ ભગવદગીતા, મહાભારત, શ્રીમદ ભાગવદ ૧૦૮ પુરાણો, હરિવંશ, ગીત ગોવિંદ, ગોપી ગીત, ડોંગરેજી મહારાજનું ભગવદ જનકલ્યાણ ચરિત્ગ્રંથો. રામાનુજાચાર્ય દ્રારા સ્થપાયેલ વૈષ્ણવી ગ્રંથો, ભાષ્યો
20. શ્રી કૃષ્ણ ભક્તિમાંથી બનેલા સમ્પ્રદાયો : શ્રી સંપ્રદાય, કબીર પંથ, મીરાબાઈ ભક્તિ, નરસિંહ ભક્તિ, શ્રી રામાનંદ, વૈરાગી, શ્રી રામાનુજાચાર્યની વૈષ્ણવી ભક્તિ, શ્રી સ્વામિનારાયણ, શ્રી પ્રમાણી, શ્રી જય પરમાત્મા, વિગેરે.
21. સખા સખી ભક્તજન : સુદામા, ઋષભ, કુંભનદાસ, વિશાલ અર્જુન, ત્રીવકા, ચંદ્રભાગા, અંશુ, સુરદાસ, પરમાનંદ, દ્રૌપદી, શ્યામા, તુલસીદાસ, અને વિદુર. નરસિંહ, મીરાં,
22. વરદાન આપ્યા : (૧) પાંચ પાંડવમાંથી કોઈ એકનું મૃત્યુ થાય તો સાથે પોતાના મૃત્યુનું વરદાન, (૨) આહીરો, રબારી, ભરવાડોને દેગે ને તેગે સાથે રહેવાનુ વરદાન, (૩) મીરાને ઝેરમાંથી બચાવી, (૪) મીરાંના અંત વખતે પોતાની મૂર્તિમાં સમાવી લીધી. (૫) નરસિહ મહેતાને ત્યાં મામેરું ભર્યું. (૬) નરસિંહ મહેતાના વાણોતર થયા, (૭) દિવ્યસ્વરૂપે રાધા બનીને નરસિંહ મહેતાને ઝારીવતી પાણી પાયું (૮) બોડાણા ભગતના ગાડામાં બેઠા.
23. પહેરવેશ : માથા પર મોર પીંછ, કાન પર કુંડળ, ગળામાં વૈજ્યન્તી માળા, હાર, હાથના કાંડા પર બાજુબંધ, કળાકાર કંકણ, એક હાથમાં વાંસળી બીજા હાથમાં કમળ, કેડે કંદોરો, શીંડી ને છડી, પગમાં સાંકળા, લલાટે ક્સ્તુરીયુંક્ત ચન્દનનું તિલક, પીળું પીતાંબર, અંગરખું.
24. જીવનમાં ૮ અંકનું મહત્વ. (1) દેવકીનું આઠમું સંતાન, (2) શ્રીકૃષ્ણ ભગવાનનો આઠમો અવતાર, (3) કુલ ૮ પટરાણીઓ, (4) શ્રાવણ વદ ૮ નો જન્મ, (5) જુદા જુદા ૮ અષ્ટક, (6) કુલ ૮ સિદ્ધિના દાતા,
25. અવતારના ૧૨ કારણો : (1) ધર્મની સ્થાપના, (2) કૃષિ, (3) કર્મ, (4) પૃથ્વીની રસાળતા, (5) જીવોનું કલ્યાણ, (6) યજ્ઞ કર્મ, (7) યોગનો પ્રચાર, (8) સત્કર્મ, (9) અસુરોનો નાશ, (10) ભક્તિનો પ્રચાર, (11) સ્વજનોની રક્ષા, (12) ત્યાગની ભાવના
26. ૧૧ પ્રકારના બોધ : (1) માતૃ પ્રેમ, (2) પિતૃ પ્રેમ, (3) મિત્ર પ્રેમ, (4) કર્મ, (5) જ્ઞાન, (6) ભક્તિ, (7) ગ્રામો ધાર, (8) ફરજ પાલન, (9) સ્ત્રી દાક્ષનીય, (10) રાજ નીતિ, (11) કૂટ નીતિ
27. કાર્યો : યોગ-સ્વાસ્થ્ય, જેવા સાથે તેવા, અન્યાયનો પ્રતિકાર, દુષ્ટોનો સંહાર
28. મૃત્યુના કારણો : ગાંધારીનો શ્રાપ, દુર્વાસા મુનીનો શ્રાપ, યાદવાસ્થળી.
29. દેહ ત્યાગનું સ્થળ : સોમનાથ પાસેનું પ્રભાસ તીર્થ, જીલ્લો ગીર સોમનાથ, ગુજરાતમાં હિરણ્ય નદી, કપિલા નદી, સરસ્વતી નદીના સંગમ સ્થાને પીપળાના વૃક્ષ નીચે ભાલકા તીર્થે પારધીના બાણથી.
30. અવસાનની વિગત : મહાભારતના યુદ્ધ વખતે ૮૯, મૃત્યુ સમયે ઉંમર ૧૨૫ વર્ષ
31. શ્રીકૃષ્ણ ભગવાનનો દેહ ત્યાગ થયો ત્યારે વૈકુંઠ ગમનના છેલ્લા શ્વાસની ક્ષણોએ સારથિ દારુકને બે સંદેશ કહ્યા.
સંદેશો એક : દ્રારકાથી બધાને લેઈ જવા માટે અર્જુનને બોલાવવો.
સંદેશો બીજો : गच्छ द्रारवतीं सूत ज्ञातिनाँ निधमं मिथ
गच्छ द्रारवतीं सूत ज्ञातिनाँ निधमं मिथ !
संकर्षणस्य निर्याणं बन्धुम्यो ब्रूहि मद्ददसामं !!
द्रारकायामं च न स्थेयं भवद्री: स्वस्वबंधूभि: !
मयां त्यत्काँ यदुपुरीं समुद्र: प्लाययिष्यति !!
અર્થાંત અર્થાંત- તું દ્રારવતી દ્રારકા જા અને યાદવોનો પરસ્પર સંકર્ષણ અને નાશ, મારું પરલોક ગમન અને મારી દશા, ત્યાં બંધુઓને કહેજે. વળી તમારે તમારાં કુટુંબો સાથે દ્રારકામાં ન રહેવું, કારણ કે મારા ગયા પછી સમુદ્ર યદુપૂરી દ્રારકાને દુબાડી દેશે.
32 કૃષ્ણની દ્રારકાની આજુબાજુના વિસ્તારમાં કાબાઓના હાથે અર્જુનના લુંટાયાની ઘટના ભાગવત કથામાં કહેવામાં આવી છે.
“નરકા બલ કુછ નહીં, સમય બડા બળવાન
કાબે અર્જુન લૂંટીઓ, વહી ધનુષ્ય વહી બાણ”.
અર્જુન દ્રારકાવાસીઓને લઈને મથુરા, હસ્તિનાપુર જવા માટે નીકળે છે ત્યારે દ્રારકા ક્ષેત્રના રસ્તામાં કાબાઓના હાથે લુંટાય છે. અર્જુન બાણાવળી, બળવાન, શુરવીર હતો. ગાંડીવ ધનુષ્ય સાથે હતું તેમ છતાં દ્રારકા ક્ષેત્રમાં અર્જુન લુટાય જાય છે.
સૌજન્ય – વોટ્સએપ
