• About
  • Privacy Policy
  • Advertisement
  • Corona
  • Contact Us
Wednesday, February 8, 2023
  • Login
Submit Your Article
  • .
  • i – Gujju
    • All
    • પ્રૌઢ વિશેષ
    • બાળ વિશેષ
    • મહિલા વિશેષ
    • યુવા વિશેષ
    આંગણું 

    આંગણું 

    ખુલ્લો દરવાજો

    સાવ ખુદથી અજાણ રાખ્યા તા

    સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

    સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

    માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

    માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    છોગાળા હવે તો છોડો

    છોગાળા હવે તો છોડો

    મારી દીકરી ક્યાં?

    મારી દીકરી ક્યાં?

    બદમાશ

    બદમાશ

    • રાશિફળ 2021
    • ગુજ્જુ બાળ વિશેષ (Child & Parenting)
    • ગુજ્જુ યુવા વિશેષ (Youth)
    • ગુજ્જુ મહિલા વિશેષ (Women Special)
    • ગુજ્જુ પ્રૌઢ વિશેષ (Spiritual)
    • Corona
  • કલા-સાહિત્ય
    • All
    • કવિતા
    • ગઝલ
    • ગીત
    • નાટક
    • ફિલ્મ જગત
    • ભજન
    • માઈક્રોફિક્શન
    • વાર્તા અને લેખ
    • સાહિત્ય અને કલા સમાચાર
    આંગણું 

    આંગણું 

    ખુલ્લો દરવાજો

    સાવ ખુદથી અજાણ રાખ્યા તા

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    છોગાળા હવે તો છોડો

    છોગાળા હવે તો છોડો

    મારી દીકરી ક્યાં?

    મારી દીકરી ક્યાં?

    બદમાશ

    બદમાશ

    Trending Tags

    • મરીઝ
    • ઉર્વશી બ્રહ્મભટ
    • રમેશ પારેખ
    • ઝવેરચંદ મેઘાણી
    • મનોજ ખંડેરિયા
    • જલન માતરી
    • કૈલાસ પંડિત
    • પુનિત મહારાજ
    • ‘બેફામ’
    • વાર્તા અને લેખ
    • ગઝલ
    • કવિતા
    • ગીત
    • ભજન
  • મોજ મસ્તી
    • All
    • Funny ફોટા
    • ગુજ્જુ ગપશપ
    • ગુજ્જુ ગમ્મત (Jokes)
    • ગુજ્જુલોજી
    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    આધ્યાત્મિક ક્રોધ: એક પુણ્યપ્રકોપ

    ગુસ્સો

    શું તમે પણ સંબંધમાં મૌખિક દુર્વ્યવહારનો શિકાર છો?

    જયારે જયારે તુ ‘હની’ ખીજાય છે,

    સફળતાનો મંત્રઃ જીવનમાં સફળ થવા માટે સફળ લોકોની આ 5 આદતો અપનાવો

    સફળતાનો મંત્રઃ જીવનમાં સફળ થવા માટે સફળ લોકોની આ 5 આદતો અપનાવો

    પળભર ભૂલી જાઓ રૂદનને- સ્માઇલ પ્લીઝ,

    પળભર ભૂલી જાઓ રૂદનને- સ્માઇલ પ્લીઝ,

    હાથી અને  ભૂંડ

    હાથી અને ભૂંડ

    ટીફીનમાં બાળકોને આપો વેજીટેબલ મસાલા ટોસ્ટ

    ટીફીનમાં બાળકોને આપો વેજીટેબલ મસાલા ટોસ્ટ

    Happy Teachers Day

    Happy Teachers Day

    સફર શરૂ કરી છે તો…

    સફર શરૂ કરી છે તો…

    • જોક્સ
    • Funny ફોટા
    • ગુજ્જુ ગપશપ
    • ગુજ્જુલોજી
  • જ્ઞાન વિજ્ઞાન
    • All
    • ખેલ જગત
    • જાણવા જેવું
    • જ્યોતિષશાસ્ત્ર
    • ટ્રાવેલ
    • ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતા
    • ફેશન
    • બાળ ઉછેર (પેરેન્ટીંગ)
    • બિઝનેસ ન્યુઝ
    • રિલેશનશિપ
    • વાનગી વિશેષ
    • વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી
    • સત્ય ઘટના
    • સામાજિક કર્યો
    • હોમ ડેકોર
    સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

    સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

    માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

    માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    Vastu Tips: મની પ્લાન્ટ લગાવતી વખતે ભૂલીને પણ ન કરો આ 5 ભૂલો, બની શકA છે કંગાળ!

    Vastu Tips: મની પ્લાન્ટ લગાવતી વખતે ભૂલીને પણ ન કરો આ 5 ભૂલો, બની શકA છે કંગાળ!

    ડિવોર્સી

    ડિવોર્સી

    Trending Tags

    • shilpa shah
    • Urvashi Brahmbhatt
    • Mansi Desai
    • tushar shukla
    • Rajnikant Raval
    • Vision Raval
    • Shamim Merchant
    • વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી
    • વાનગી વિશેષ
    • ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતા
    • Video
    • More
      kj
      NewsmOnks
      ZE frame
      VPubs
  • સ્વાસ્થ્ય / ફિટનેસ
    • All
    • CORONA Fighters
    • આયુર્વેદ
    • બ્યુટી ટિપ્સ
    • યોગ અને આસન
    • હેલ્થ ટિપ્સ
    શું તમે ખૂબ બટાકા ખાઓ છો? જાણો તેના 5 મોટા ગેરફાયદા

    શું તમે ખૂબ બટાકા ખાઓ છો? જાણો તેના 5 મોટા ગેરફાયદા

    શિયાળામાં ડેન્ડ્રફ દૂર કરવાની સરળ ટિપ્સ

    શિયાળામાં ડેન્ડ્રફ દૂર કરવાની સરળ ટિપ્સ

    એલોવેરા માત્ર ત્વચા માટે જ સારું નથી પરંતુ થાઈરોઈડમાં પણ રાહત આપે છે…

    એલોવેરા માત્ર ત્વચા માટે જ સારું નથી પરંતુ થાઈરોઈડમાં પણ રાહત આપે છે…

    કિસમિસનો ઉપયોગ કરવાથી શિયાળામાં પણ ચહેરો ચમકશે

    કિસમિસનો ઉપયોગ કરવાથી શિયાળામાં પણ ચહેરો ચમકશે

    શિયાળામાં તાવ હોય કે શરદી, આ ઉપાયથી દૂર થશે આ રોગો

    શિયાળામાં તાવ હોય કે શરદી, આ ઉપાયથી દૂર થશે આ રોગો

    પાંપણોને સુંદર બનાવવા માટે લેશ પ્રાઈમર ચોક્કસ લગાવો, જાણો તેના ફાયદા

    પાંપણોને સુંદર બનાવવા માટે લેશ પ્રાઈમર ચોક્કસ લગાવો, જાણો તેના ફાયદા

  • મસ્તી કાર્ડNew
No Result
View All Result
  • .
  • i – Gujju
    • All
    • પ્રૌઢ વિશેષ
    • બાળ વિશેષ
    • મહિલા વિશેષ
    • યુવા વિશેષ
    આંગણું 

    આંગણું 

    ખુલ્લો દરવાજો

    સાવ ખુદથી અજાણ રાખ્યા તા

    સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

    સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

    માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

    માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    છોગાળા હવે તો છોડો

    છોગાળા હવે તો છોડો

    મારી દીકરી ક્યાં?

    મારી દીકરી ક્યાં?

    બદમાશ

    બદમાશ

    • રાશિફળ 2021
    • ગુજ્જુ બાળ વિશેષ (Child & Parenting)
    • ગુજ્જુ યુવા વિશેષ (Youth)
    • ગુજ્જુ મહિલા વિશેષ (Women Special)
    • ગુજ્જુ પ્રૌઢ વિશેષ (Spiritual)
    • Corona
  • કલા-સાહિત્ય
    • All
    • કવિતા
    • ગઝલ
    • ગીત
    • નાટક
    • ફિલ્મ જગત
    • ભજન
    • માઈક્રોફિક્શન
    • વાર્તા અને લેખ
    • સાહિત્ય અને કલા સમાચાર
    આંગણું 

    આંગણું 

    ખુલ્લો દરવાજો

    સાવ ખુદથી અજાણ રાખ્યા તા

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    છોગાળા હવે તો છોડો

    છોગાળા હવે તો છોડો

    મારી દીકરી ક્યાં?

    મારી દીકરી ક્યાં?

    બદમાશ

    બદમાશ

    Trending Tags

    • મરીઝ
    • ઉર્વશી બ્રહ્મભટ
    • રમેશ પારેખ
    • ઝવેરચંદ મેઘાણી
    • મનોજ ખંડેરિયા
    • જલન માતરી
    • કૈલાસ પંડિત
    • પુનિત મહારાજ
    • ‘બેફામ’
    • વાર્તા અને લેખ
    • ગઝલ
    • કવિતા
    • ગીત
    • ભજન
  • મોજ મસ્તી
    • All
    • Funny ફોટા
    • ગુજ્જુ ગપશપ
    • ગુજ્જુ ગમ્મત (Jokes)
    • ગુજ્જુલોજી
    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    આધ્યાત્મિક ક્રોધ: એક પુણ્યપ્રકોપ

    ગુસ્સો

    શું તમે પણ સંબંધમાં મૌખિક દુર્વ્યવહારનો શિકાર છો?

    જયારે જયારે તુ ‘હની’ ખીજાય છે,

    સફળતાનો મંત્રઃ જીવનમાં સફળ થવા માટે સફળ લોકોની આ 5 આદતો અપનાવો

    સફળતાનો મંત્રઃ જીવનમાં સફળ થવા માટે સફળ લોકોની આ 5 આદતો અપનાવો

    પળભર ભૂલી જાઓ રૂદનને- સ્માઇલ પ્લીઝ,

    પળભર ભૂલી જાઓ રૂદનને- સ્માઇલ પ્લીઝ,

    હાથી અને  ભૂંડ

    હાથી અને ભૂંડ

    ટીફીનમાં બાળકોને આપો વેજીટેબલ મસાલા ટોસ્ટ

    ટીફીનમાં બાળકોને આપો વેજીટેબલ મસાલા ટોસ્ટ

    Happy Teachers Day

    Happy Teachers Day

    સફર શરૂ કરી છે તો…

    સફર શરૂ કરી છે તો…

    • જોક્સ
    • Funny ફોટા
    • ગુજ્જુ ગપશપ
    • ગુજ્જુલોજી
  • જ્ઞાન વિજ્ઞાન
    • All
    • ખેલ જગત
    • જાણવા જેવું
    • જ્યોતિષશાસ્ત્ર
    • ટ્રાવેલ
    • ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતા
    • ફેશન
    • બાળ ઉછેર (પેરેન્ટીંગ)
    • બિઝનેસ ન્યુઝ
    • રિલેશનશિપ
    • વાનગી વિશેષ
    • વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી
    • સત્ય ઘટના
    • સામાજિક કર્યો
    • હોમ ડેકોર
    સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

    સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

    માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

    માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    11 બાળકોનાં ઉખાણાં

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    એક બાળકનો વિશ્વાસ

    Vastu Tips: મની પ્લાન્ટ લગાવતી વખતે ભૂલીને પણ ન કરો આ 5 ભૂલો, બની શકA છે કંગાળ!

    Vastu Tips: મની પ્લાન્ટ લગાવતી વખતે ભૂલીને પણ ન કરો આ 5 ભૂલો, બની શકA છે કંગાળ!

    ડિવોર્સી

    ડિવોર્સી

    Trending Tags

    • shilpa shah
    • Urvashi Brahmbhatt
    • Mansi Desai
    • tushar shukla
    • Rajnikant Raval
    • Vision Raval
    • Shamim Merchant
    • વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી
    • વાનગી વિશેષ
    • ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતા
    • Video
    • More
      kj
      NewsmOnks
      ZE frame
      VPubs
  • સ્વાસ્થ્ય / ફિટનેસ
    • All
    • CORONA Fighters
    • આયુર્વેદ
    • બ્યુટી ટિપ્સ
    • યોગ અને આસન
    • હેલ્થ ટિપ્સ
    શું તમે ખૂબ બટાકા ખાઓ છો? જાણો તેના 5 મોટા ગેરફાયદા

    શું તમે ખૂબ બટાકા ખાઓ છો? જાણો તેના 5 મોટા ગેરફાયદા

    શિયાળામાં ડેન્ડ્રફ દૂર કરવાની સરળ ટિપ્સ

    શિયાળામાં ડેન્ડ્રફ દૂર કરવાની સરળ ટિપ્સ

    એલોવેરા માત્ર ત્વચા માટે જ સારું નથી પરંતુ થાઈરોઈડમાં પણ રાહત આપે છે…

    એલોવેરા માત્ર ત્વચા માટે જ સારું નથી પરંતુ થાઈરોઈડમાં પણ રાહત આપે છે…

    કિસમિસનો ઉપયોગ કરવાથી શિયાળામાં પણ ચહેરો ચમકશે

    કિસમિસનો ઉપયોગ કરવાથી શિયાળામાં પણ ચહેરો ચમકશે

    શિયાળામાં તાવ હોય કે શરદી, આ ઉપાયથી દૂર થશે આ રોગો

    શિયાળામાં તાવ હોય કે શરદી, આ ઉપાયથી દૂર થશે આ રોગો

    પાંપણોને સુંદર બનાવવા માટે લેશ પ્રાઈમર ચોક્કસ લગાવો, જાણો તેના ફાયદા

    પાંપણોને સુંદર બનાવવા માટે લેશ પ્રાઈમર ચોક્કસ લગાવો, જાણો તેના ફાયદા

  • મસ્તી કાર્ડNew
No Result
View All Result
No Result
View All Result
ADVERTISEMENT

મનની એક વિરલ શક્તિ એટલે વિવેક – શું આપણે વિવેકી છીએ?

શિલ્પા શાહ, એસો.પ્રોફેસર HKBBA કોલેજ

iGujju by iGujju
in ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતા, i - ગુજ્જુ, કલા-સાહિત્ય, યુવા વિશેષ
Reading Time: 1 min read
118 2
A A
0
134
SHARES
498
VIEWS
Share on WhatsappShare on Facebook

આપણા દૈનિક જીવનમાં આપણે અવારનવાર વિવેક શબ્દનો ઉપયોગ કરીએ છીએ પરંતુ વાસ્તવમાં એના ગૂઢાર્થથી આપણે કોષો દૂર છીએ અર્થાત સાચો વિવેક કોને કહેવાય તેનાથી કદાચ આપણે પૂર્ણ માહિતગાર નથી. ખૂબ સામાન્ય લાગતો આ શબ્દ વાસ્તવમાં ખુબ ઉંડાણ ધરાવે છે. મનુષ્યને વિશિષ્ટ કે અમૂલ્ય બનાવતું જો કોઈ તત્વ હોય તો એ તેની પાસે રહેલું મન છે. જે મનુષ્યને મળેલી ઈશ્વરની અમુલ્ય ભેટ છે. મનુષ્ય મનની એક વિરલ શક્તિ એટલે વિવેક કે જે દ્વારા મનુષ્ય તેના માટે શું સારું અને શું ખરાબ તે નક્કી કરી શકે. આપણે સૌ જાણીએ છીએ કે મનુષ્ય જીવનના તમામ સુખ કે દુઃખ પાછળ માણસે લીધેલા નિર્ણયો જવાબદાર હોય છે અને યોગ્ય કે ઉત્તમ નિર્ણયો લેવામાં વિવેકનું પ્રદાન અકલ્પનીય છે.
વિવેક એ “શ્રેય” (શ્રેષ્ઠ કલ્યાણકારી) અને “પ્રેય” (ગમતું પસંદગીનું પ્રિય) વચ્ચેનો ભેદ સમજવાની મનની એક વિરલ શક્તિ છે. સામાન્ય રીતે આપણને જે પ્રિય હોય છે તે આપણા માટે શ્રેષ્ઠ કે કલ્યાણકારી હોતું નથી અને જે શ્રેય હોય છે તે આપણને મોટાભાગે પ્રેય (પ્રિય) હોતું નથી. જેના કારણે જીવનમાં અનેક મુશ્કેલીઓ અને વેદનાઓનો સામનો કરવો પડે છે જેમ કે સાદું સરળ સાત્વિક ભોજન આપણી તંદુરસ્તી માટે શ્રેષ્ઠ છે પરંતુ તે આપણને પ્રિય નથી અને જે પ્રિય છે જેમ કે જંકફૂડ તે શ્રેય નથી, અર્થાત આપણા માટે લાભદાયી નથી અતિ નુકસાનકારક છે. જીવનમાં શ્રેય અને પ્રેય એક જ હોય એવું મોટાભાગે બનતું નથી. જે મનુષ્યનું શ્રેય અને પ્રેય એક જ હોય તેની તમામ તકલીફોમાંથી મુક્તિ નિશ્ચિત છે. જે શક્ય બને છે માત્ર તીવ્ર વિવેક ધરાવતી વ્યક્તિ માટે.

જીવનમાં વિવેકનો ઉદય છ કારણો કે પરિબળોને આધિન છે.

૧) પરમાત્માની કૃપા
૨) પૂર્વ જન્મોના સત્કર્મો
૩) સંસ્કાર
૪) સત્સંગ
૫) ધર્મશાસ્ત્રનો અભ્યાસ
૬) વર્તમાન નિષ્કામકર્મ

ઉપયુક્ત કોઈપણ કારણસર જો મનુષ્યમાં વિવેક પેદા થાય તો તેના જીવનની દરેક મુશ્કેલીઓ તેની ઉત્તમ નિર્ણયશક્તિને કારણે દૂર થાય છે. વિવેકયુક્ત માણસે પોતે લીધેલા નિર્ણયો અંગે કદી પસ્તાવાનો કે અફસોસ કરવાનો વારો આવતો નથી. પરંતુ આપણે જીવનમાં સામાન્ય રીતે અવિરત પસ્તાવાનો વારો આવતો હોય છે જેની પાછળ વિવેકનો અભાવ જવાબદાર છે. સંસારના મોટાભાગના લોકોમાં વિવેકની ઉણપ કે ગેરહાજરીને કારણે જીવનમાં દરેક પળે અફસોસ સ્વાભાવિક બને છે. આપણને જીવનમાં અનેક નિર્ણયો સંદર્ભે અવિરત અફસોસ રહેતો હોય છે અને લીધેલા નિર્ણય માટે વારંવાર પસ્તાવું પડે છે એનું કારણ એ છે કે આજનું આધુનિક શિક્ષણ વ્યક્તિને વિવેકશીલ બનાવવાના પાઠ શીખવવાનું ભૂલી ગયુ છે. આધુનિક સમાજ વ્યક્તિની નિર્ણય લેવાની શક્તિને (ડિસિઝન પાવરને) બિરદાવે છે પરંતુ નિર્ણય કેવી રીતે લેવાય, ક્યાંરે લેવાય, શા માટે લેવાય, કોના માટે લેવાય અને કેવી રીતે લેવાય વગેરે શીખવાડી શકતું નથી. મોટે ભાગે “પડે એવા દેવાય” એ નિયમથી જ જીવન જીવાય છે. પળે-પળે અનિવાર્યતા ધરાવતા નાના મોટા અનેક નિર્ણય અયોગ્ય લેવાઈ જવાથી સંબંધોમાં કડવાશ આવે છે અને જીવન નર્ક સમાન બની જાય છે કેમકે આપણે નિર્ણય લેતી વખતે માત્ર “પ્રેય”ને ધ્યાન પર લઈએ છીએ અને “શ્રેય”ને ચૂકી જઈએ છીએ.

વાસ્તવમાં વિવેકની ઉણપ એ ભારે કક્ષાનું આજ્ઞાન છે. આધ્યાત્મિક દ્રષ્ટિએ “બ્રહ્મ સત્ય અને જગત મિથ્યા” એ દ્રઢ માન્યતા કે સમજણને વિવેક કહે છે કેમ કે સમગ્ર જગત નાશવંત છે માત્ર બ્રહ્મ સત્ય છે એ આપણે જાણીએ છીએ છતાં અજ્ઞાનવશ સંસારમાં જ રચ્યાપચ્યા રહીએ છીએ. આપણને ખબર છે ધન-સંપત્તિ સંબંધો સંતાનો પદ-પ્રતિષ્ઠા રૂપ-રંગ કુટુંબ ખાનદાન ધર્મ વગેરે તમામ નાશવંત છે અને અંતે છૂટવાનું જ છે. છતાં સમગ્ર જીવન તેની પાછળ ખર્ચી નાખીએ છીએ કેમ કે તે આપણને પ્રિય છે તેમાં આપણને ક્ષણિક સુખ અનુભવાય છે. આમ “પ્રેય” ના ચક્કરમાં “શ્રેય” છૂટી જાય છે, જેને અવિવેક કહેવાય. સત્યનું યથાર્થ જ્ઞાન એટલે વિવેક. સત્ય એટલે સમયવિહીન, કારણવિહીન, સુખમય, એકમેવ, અદ્વિતીય અને સાચું સ્થાયી સુખ આપનારુ તત્વ. જીવનનો પરમ ધ્યેય એ જ માત્ર સત્ય છે અને આવા સત્યની સાચી પરખ એટલે વિવેક. સંપૂર્ણ આત્મસંયમ અને શિસ્ત જેનામાં છે તે સાચો વિવેકી માણસ કહેવાય. જે વ્યક્તિ ઇન્દ્રિયોના વિષયોથી આકર્ષાતો નથી અને ઇન્દ્રિય આવેગો સામે જુકતો નથી તેને વિવેકી મનુષ્ય કહેવાય. જ્યારે વ્યક્તિમાં વિવેકનો ઉદય થાય ત્યારે ઉચ્ચ મનના દ્વાર ખૂલે છે. જે દ્વારા મનુષ્યની શક્તિમાં અકલ્પનીય વધારો થાય છે. પ્રકૃતિના બદલાતા રૂપ અને સનાતન અસ્તિત્વને સમજવાનો પ્રયત્ન અને તેમાં સફળતા વિવેકને આભારી છે.

વિવેકશીલ માણસ સત્ય અને અસત્યને સહજતાથી ઓળખી લે છે તેમજ સત્યના પરમ રૂપને અનુભવી શકે છે. સુંદર ફૂલ, સુંદર સ્ત્રી, સુંદર પ્રતિકૃતિ જોતા જેના મનમાં એ વિચાર આવે કે આ તમામ સુંદરતા ક્ષણિક છે માયાનો રંગ છે, હમણાં કરમાઈ જશે પરંતુ ખરી સુંદરતા તો આ તમામનું સર્જન કરનારના હાથમાં છે, જેને પ્રાપ્ત કરીને સર્વ પ્રકારની સુંદરતા કાયમી ધોરણે પ્રાપ્ત થઇ શકે છે તે સાચો વિવેકી માણસ છે. નાશવંત મૃગજળ સમાન ભ્રમિત સુંદરતાથી અંજાઇ જનાર અવિવેકી માણસ છે જેના જીવનમાં દુઃખનું આવવું અને સ્થાયી થઈ જવું સ્વાભાવિક છે. વિવેકી માણસના જીવનમાં દુઃખ કે મુશ્કેલી આવતાં જ નથી કેમકે વિવેકથી આંતરિક અને માનસિક શક્તિ અને શાંતિ પ્રાપ્ત થાય છે જે દ્વારા તમામ સમસ્યાનું સમાધાન કે નિરાકરણ શક્ય બને છે. નિયમિત સ્વાધ્યાય અને સત્સંગથી વિવેક પેદા થાય છે. દરેક મનુષ્યે વિવેક તેની પરાકાષ્ઠા સુધી કેળવવો જોઈએ, વિવેક એ હદે દ્રઢ થવો જોઈએ કે તે મનુષ્યને કદી છોડે નહીં. જીવનની દરેક ક્ષણે વિના પ્રયત્ને વિવેક વપરાવો જોઈએ. સહજ રીતે વિવેકનો ઉપયોગ કરનાર સાચા-ખોટાને, યોગ્ય-અયોગ્યને અને સારા-ખરાબને ત્વરિત ઓળખી લે છે. વિવેકી માણસ અજાણતા પણ “શ્રેય” અને “પ્રેય”ની પસંદગીમાં ગફલત કરી બેસતો નથી. જેને કોઈ પ્રલોભનો આકર્ષી શકતા નથી તેનામાં સાચો અને અક્ષય વિવેક અવશ્ય પેદા થાય છે. દરેક મનુષ્ય સમક્ષ બે પ્રકારના ધ્યેય હોય છે 1) સ્વલક્ષી ધ્યેય અને 2) પરમ ધ્યેય. જે પરમને પસંદ કરે છે તે સાચો વિવેકી માણસ છે. સાચો વિવેકી માણસ જગતમાં સૌથી સમૃદ્ધ સુખી અને શક્તિશાળી બનવા યોગ્ય છે. જેનામાં વિવેક જાગૃત થાય છે તેનામાં બીજા બધા અમૂલ્ય સદગુણો આપોઆપ જન્મે છે. ટૂંકમાં સાચા અને જુઠાની પરખ એ જ સાચો વિવેક છે. શું તમને લાગે છે આપણે વિવેકી છીએ?

આપણે આખી જિંદગી તકલીફ ભોગવીએ છીએ કારણ કે ખોટાને સાચા અને ખરાબને સારા સમજી બેસીએ છીએ. નાશવંતને અવિનાશી અને અવિનાશીને નાશવંત સમજી બેસીએ છીએ. જેથી જીવનપર્યંત નાશવંત વસ્તુઓ પાછળ ભાગ્યા કરીએ છીએ અને અવિનાશી એવું આત્મતત્વ છૂટી જાય છે અને મનુષ્યભવ જેવો અમૂલ્ય ભવ નિષ્ફળ જાય છે. વિવેકની હાજરીમાં મન અને ઇન્દ્રિયો નબળા પડવા માંડે છે, તે મનુષ્યને વધુ પીડી શકતા નથી. પરંતુ વિવેક નબળો પડે ત્યારે ઇચ્છાશક્તિ, વાસના, કામના પ્રબળ બને છે. જે મનુષ્યને કઠપૂતળીની જેમ નચાવે છે, થકવી નાખે છે અને મૃત્યુના મુખમાં ધકેલી દે છે. પીડાયુક્ત અને દુઃખપૂર્ણ સંસારમાંથી મુક્તિ અપાવનાર તત્વ વિવેક જ છે. વિવેકની હાજરીમાં મનુષ્ય શું નિત્ય અને શું અનિત્ય, શું કાયમી અને શું ક્ષણિક, શું સાચું અને શું ખોટું તે સરળતાથી સમજી શકે છે. વિવેક એટલે સત્ય, શુદ્ધિ અને સદગુણ. વ્યવહારિક રીતે વિવેક એટલે યોગ્ય સમયે, યોગ્ય સ્થળે, યોગ્ય વસ્તુ કરવાની નિર્ણયશક્તિ.

સંસારી લોકોને વધુ પડતું હળવા-મળવાથી, વધુ પડતી સાંસારિક વાતોથી વિવેક કુંઠિત થાય છે એટલા માટે વિવેક વાંચ્છુક લોકોએ જરૂરી એકાંત સેવવું જોઈએ. વિવેક તો ચારણી સમાન છે જે તમામ અનિચ્છનીય બાબતોને દૂર કરે છે માત્ર ઇચ્છનીય “શ્રેય” બાબતોનો સ્વીકાર કરે છે. વિવેક હશે તો વિચારો હંમેશા સુરક્ષિત અને વિધાયક બનશે. વિચાર એ તો વિવેકરૂપી ધૂપસળીથી ફેલાતી સુવાસ છે. વિવેકની હાજરીમાં વિચાર હંમેશા ઊમદા શ્રેષ્ઠ અને કલ્યાણકારી રહે છે. જો વિચારો ઉમદા હશે તો જીવનને ઉત્તમ બનતા કોઇ રોકી નહીં શકે. જેથી વિવેકને સમજવો, તેનું રક્ષણ કરવું, તેને દ્રઢ કરવો આવશ્યક છે. જેના માટે દ્રઢ સંકલ્પની આવશ્યકતા પણ એટલી જ અનિવાર્ય છે. કઠિન અભ્યાસ અને પરિશ્રમની જરૂરિયાત પણ એટલી જ છે. એ વગર માત્ર વાંચીને ભૂલી જવાથી ઉત્તમ જ્ઞાન પણ નિરર્થક બને છે. એટલાં માટે સતત અવિરત વિવેકપ્રાપ્તિની સાધના કરતા રહેવું જોઈએ. એ સિવાય આપણાં વિચારોમાં સુધારો શક્ય નથી. જો વિચારો અને નિર્ણયો અયોગ્ય રહેશે તો જીવન ચોક્કસ પીડામય જ રહેવાનું એ તો નિશ્ચિત્ત છે.

 

~ શિલ્પા શાહ, એસો.પ્રોફેસર HKBBA કોલેજ

Related

Tags: gujaratishilpa shahશિલ્પા શાહ
SendShare54Tweet34Scan
ADVERTISEMENT
Previous Post

હા, હું મતદાર છું.

Next Post

ઈમાનદારીની કિંમત ફળશે નહિ

Related Posts

આંગણું 

by iGujju
0
324
આંગણું 
માઈક્રોફિક્શન

આજ થી વીસ વરસ પેલા આંગણા નું ખૂબ મહત્વ હતું મારી , ઇટ,કપચી ,રેતી ,અથવા છાણ થી બનેલા આંગણા માં એક તુલસી નો ક્યારો જેમાં એક દીવો ને વડ, પીપળા,બદામ નું મોટું ઝાડ સવારે ચાર વાગ્યે વહુ ઉઠે કે સૌથી પેલા આંગણા ને સાફ કરી તુલસી ને દીવો કરે એની કાચ ની બંગડીઓ , ને છન છન કરતા જાંજર નો રણકાર આહાહા આખું આંગણું જીવી ઉઠે સાસરી મા પેહેલા ગમન એજ આંગણિયે થાય વરસ ના પાપડ ,અથાણાં ,મરચા સારેવડા બધું જ ત્યાં બને જન્માષ્ટમી ,હોડી ,દિવાળી નવલા નોરતા ની રમઝટ એ પણ આજ આંગણે શુભ લગ્ન માં તો પીઠી ,...

Read more

સાવ ખુદથી અજાણ રાખ્યા તા

by iGujju
0
425
ખુલ્લો દરવાજો
કલા-સાહિત્ય

સાવ ખુદથી અજાણ રાખ્યા તા બે'ક ભાથામાં બાણ રાખ્યા તા કોક ઝૂલતો રૂમાલ રાખેને ! એમ ખિસ્સામાં પ્રાણ રાખ્યા તા કોક દોડી હલેસા લઈ આવ્યું કોકે તૈયાર વહાણ રાખ્યા તા બચ્ચ કહેતા જ માર્ગ ચીરી દે એમ ઘોડે પલાણ રાખ્યા તા તારા ખંજરની આબરૂ ખાતર દાગ મેં લોહીઝાણ રાખ્યા તા Chandresh Makwana

Read more

સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

by iGujju
0
513
સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર
ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતા

જગત કે સંસારની એક મોટી કમનસીબી કે કરુણતા એ છે કે એકનું સત્ય બીજાને અસત્ય લાગે છે. એટલે ખબર જ નથી પડતી કે સાચું શું છે અને સત્યનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ શું છે. આમ પણ સત્ય કદાપિ જડ ઇન્દ્રિયોની પકડમાં આવી શકે જ નહીં કેમકે ઇન્દ્રિયોની એક સીમા છે જ્યારે સત્ય અસીમ છે. આપણે દરેક પદાર્થને તેના ગુણધર્મને આધારે એટલે કે રંગ રૂપ આકાર વગેરેને આધારે ઓળખવા ટેવાયેલા છીએ. પરંતુ સત્યનો તો કોઈ આકાર કે રંગ રૂપ છે જ નહિ તો તે દેખાય કે ઓળખાય કેવી રીતે. સામાન્ય સમજણ અનુસાર જો સાક્ષાત્કાર શબ્દને સમજીએ તો સાક્ષાત એટલે પ્રત્યક્ષ કે રૂબરૂ અને...

Read more

માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

by iGujju
0
432
માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ
જાણવા જેવું

માર્કેટિંગ એટલે કે માર્કેટમાં તમારી પ્રોડક્ટ કે સર્વિસને સફળતા પૂર્વક પદાર્પણ કરાવવાની કળાં. માર્કેટિંગ ફક્ત કળા જ નહિ પરંતુ ઊંડું વિજ્ઞાન છે, જેમ વિજ્ઞાનની અંદર દરેક પદાર્થના ગુણધર્મો ચકાસી અને તે પ્રમાણે રિએક્શન ઉદ્ભવતા હોય છે તેમ માર્કેટિંગમાં પણ પ્રોડક્ટના કે સર્વિસના ગુણધર્મો તપાસી તેને સાંકળતી ચેનલ શોધી અને વિજ્ઞાપિત કરવામાં આવતા હોય છે. "માર્કેટિંગ એ પ્રવૃત્તિ, સંસ્થાઓનો સમૂહ અને ઓફરિંગ બનાવવા, વાતચીત કરવા, પહોંચાડવા અને વિનિમય કરવા માટેની પ્રક્રિયાઓ છે જે ગ્રાહકો, ગ્રાહકો, ભાગીદારો અને સમાજ માટે મોટા પ્રમાણમાં મૂલ્ય ધરાવે છે." - અમેરિકન માર્કેટિંગ એસોસિએશન "માર્કેટિંગ એ વ્યક્તિગત અને સંસ્થાકીય ધ્યેયોને સંતોષતા એક્સચેન્જો બનાવવા માટે કલ્પના, કિંમત, પ્રમોશન...

Read more

11 બાળકોનાં ઉખાણાં

by iGujju
0
324
11 બાળકોનાં ઉખાણાં
બાળ વિશેષ

કોલસે સળગતી એને દીઠી, ચોમાસે લાગે છે મીઠી, એની છે અનેરી વાત, દેખાવે લાગે તે દાંત. 👉 મકાઇ નર બત્રીસ અને એક છે નારી, જુઓ જગતમાં છે સૌની પ્યારી, કહો કરીએ મનમાં પુરો વિચાર, મરે પહેલા નર અને જીવે નાર. 👉 જીભ હાથમાં એ તો લાગે નાનો, પણ દુનિયાનો તે ખજાનો, હોય પાસે તો વટ પડે, વારંવાર ‘હલો’ તે કહે. 👉 મોબાઇલ મારે ટોડલે બેસે છે, ટેહુક ટેહુક કરતો ભાઈ ઠૂમક ઠૂમક કળા કરે કલગીવાળો એ છે ભાઇ. 👉 મોર કલબલ એ તો કરતી જાય ઠૂમકા મારે એ તો ભાઈ ચાલે એ તો ધીમી ચાલ નાના પરીવારની એ જાત. 👉 કાબર વાઘ કેરી હું છું માસી ઘરના...

Read more

એક બાળકનો વિશ્વાસ

by iGujju
0
333
એક બાળકનો વિશ્વાસ
બાળ ઉછેર (પેરેન્ટીંગ)

ઝાંખા પ્રકાશની ચમક સાથે, મોહિતના રૂમમાંથી એક હળવો અવાજ આવી રહ્યો હતો, જાણે ટાયર ઘસાઈ રહ્યા હોય અને કાર એકબીજા સાથે અથડાઈ રહી હોય. જગમાં પાણી ભરવા કિચનમાં જતી વખતે, મેઘાની નજર હોલમાં પૂર્વજોની ઊંચી લોલક ઘડિયાળ ઉપર પડી. તેના અંક અડધી રાતના ૨.૦૦ વાગ્યાનો સમય દર્શાવી રહ્યા હતા. આ નિશાચર કલાકે તેનો તેર વર્ષનો પુત્ર શું કરી રહ્યો હતો? તરસ ભૂલી જતા, મેઘા ધીમેથી તેના પુત્રના રૂમમાં દાખલ થઈ.   ટેબલ લેમ્પના પ્રકાશમાં તેનો ચહેરો દેખાયો, તે ટેન્શનમાં લાગી રહ્યો હતો. તેણે રિમોટ કન્ટ્રોલ ટાઈટ પકડી રાખ્યો હતો અને સંપૂર્ણ ધ્યાન મોનિટર પર હતું. એક ઊંડો નિસાસો ભરતા મેઘાએ...

Read more

છોગાળા હવે તો છોડો

by iGujju
0
324
છોગાળા હવે તો છોડો
બાળ વિશેષ

છોગાળા હવે તો છોડો વાડની ઓથે એક બખોલ. એમાં રહે સસલાભાઈ ને સસલીબાઈ. એમને બચ્ચા બે. નાનાં ને રૂપાળા. ધોળા તો જાણે રૂ ના પોલ ! દિ ઊગેને સસલો – સસલી નીકળી પડે ચારો ચરવા. બચ્ચાને રાખે બખોલમાં નીકળતી વખતે બચ્ચાને કહે, “ આઘાપાછા થશો નહીં, બખોલ બહાર નીકળશો નહીં. પણ બચ્ચા તે બચ્ચા. એકલા પડ્યા નથી કે બહાર નીકળ્યા નથી, નાચે, કુદે ને ગેલ કરે. અમરકથાઓ એક વાર બચ્ચા રસ્તા વચ્ચે રમે. ત્યાંથી નીકળ્યા હાથીભાઈ. હાથીભાઈ શાણા. થોડીવાર બાજુ પર ઊભા રહી ગયા, તોય બચ્ચા ખસે નહી. હાથી કહે, “અલ્યા છોકરાં, તમારી માં ક્યાં છે ? “ બચ્ચા કહે,...

Read more

મારી દીકરી ક્યાં?

by iGujju
0
427
મારી દીકરી ક્યાં?
મહિલા વિશેષ

આખરે ઉજાગરાનો અંત આવ્યો: લગન ઊકલી ગયાં. મા હવે ઘરની ચીજવસ્તુઓ ગણે છે સંભારી સંભારી મેળવે છે સંભાળી સંભાળી ગોઠવે છે: થાળી, વાડકા, ગ્લાસ, ડિશ- બધું બરાબર છે ક્યાંય કશુંય ખોવાયું નથી કશુંય ગયું નથી- પણ અચાનક કંઈક યાદ આવતાં એ ઓરડા વચ્ચે ઊભી રહી જાય છે આંખોમાંથી ટપકું ટપકું થાય છે ખારો ખારો પ્રશ્ર: ‘મારી દીકરી ક્યાં?’ ~ જયંત પાઠક

Read more

બદમાશ

by iGujju
0
499
બદમાશ
કલા-સાહિત્ય

બદમાશ – ઝવેરચંદ મેઘાણી, રેલગાડીની મુસાફરી દરમિયાન આકસ્મિક જ રામલાલ પોતાની પત્નિને બદમાશોથી ભરેલા ડબ્બામાં મુકીને આવે છે, અને પછી સત્યની જાણ થતા તેને બદમાશોથી બચાવવા કેવા પ્રયત્નો કરે છે, તેમ જ ડબ્બામાજ બેઠેલ રુક્મણિનુ શુ થાય છે ? બદમાશ આગગાડીનાં પૈડાંએ પહેલું ચક્કર ફરી લીધું હતું. રામલાલભાઈએ બારણું ખોલી પત્નીને છેલ્લા ડબામાં હડસેલી તેટલામાં તો પૈડાં ગુંજવા લાગ્યાં. ત્રણ બાળકોને તેમ જ ટ્રંક-પોટલાંને તો રામલાલે બારીમાંથી જ અંદર ફંગાવ્યાં. રુક્ષ્મિણીએ એ પછડાટમાં ઊઠી પેટી તથા બાબો સંભાળ્યાં નહિ ત્યાં તો ટ્રેઈન સ્ટેશન-યાર્ડને લાંઘી ગઈ. ખાલી પડેલા પ્લેટફોર્મ પર જે કોઈ આ દ્રશ્યના સાક્ષીઓ હતા તેમણે રામલાલના માથા પર તડાપીટ...

Read more

દલો તરવાડી ~ વાર્તા

by iGujju
0
645
દલો તરવાડી ~ વાર્તા
બાળ વિશેષ

એક હતો તરવાડી. એનું નામ હતું દલો. દલા તરવાડીની વહુને રીંગણાં બહુ ભાવે. એક દિવસ દલા તરવાડીની વહુએ દલા તરવાડીને કહ્યું – તરવાડી રે તરવાડી ! તરવાડી કહે – શું કહો છો ભટ્ટાણી ? ભટ્ટાણી કહે – રીંગણાં ખાવાનું મન થયું છે. રીંગણાં લાવોને, રીંગણાં ? દલો તરવાડી કહે – ઠીક. તરવાડી તો પછી હાથમાં ખોખરી લાકડી લઈ ઠચૂક ઠચૂક ચાલ્યા. નદીકાંઠે એક વાડી હતી ત્યાં ગયા; પણ વાડી એ કોઈ ન હતું. તરવાડીએ વિચાર કર્યો કે હવે કરવું શું ? વાડીનો ધણી અહીં નથી અને રીંગણાં કોની પાસેથી લેવાં ? છેવટે તરવાડી કહે – વાડીનો ધણી નથી તો વાડી...

Read more
Load More
Next Post
ઈમાનદારીની કિંમત ફળશે નહિ

ઈમાનદારીની કિંમત ફળશે નહિ

એલોવેરા માત્ર ત્વચા માટે જ સારું નથી પરંતુ થાઈરોઈડમાં પણ રાહત આપે છે…

એલોવેરા માત્ર ત્વચા માટે જ સારું નથી પરંતુ થાઈરોઈડમાં પણ રાહત આપે છે...

Please login to join discussion

Horoscope

Advertisement Banner
ADVERTISEMENT
  • Trending
  • Comments
  • Latest
એક પથ્થરની – સિદ્દીકભરૂચી.

ઘૂઘવતાં પૂર

સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

વિજ્ઞાન વિશેષ – જાણવા જેવું

વિજ્ઞાન વિશેષ – જાણવા જેવું

તારી આંખો ને જોઉં તો યાદ પણ બની જાય.

હું એક નારી છું…!!

દીવો કરવાનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક મહત્વ ખરું?

દીવો કરવાનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક મહત્વ ખરું?

આંગણું 

આંગણું 

ખુલ્લો દરવાજો

સાવ ખુદથી અજાણ રાખ્યા તા

સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

સત્યની અનુભૂતિ એ જ સાક્ષાત્કાર

માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

માર્કેટિંગ એક્સપર્ટ તરફથી માર્કેટિંગની મુખ્ય વ્યાખ્યાઓ

11 બાળકોનાં ઉખાણાં

11 બાળકોનાં ઉખાણાં

Popular

    ADVERTISEMENT


    We bring you the best Gujarati Humour and Post with the best of the authors and writers. Our Goal is to Spread the Gujaratism to the globe with the best way.

    Live Visitors

    • About
    • Advertise
    • Privacy & Policy
    • Contact

    © 2023 MediaHives - All Right Reserved by iGujju.

    • Login
    No Result
    View All Result
    • .
    • i – Gujju
      • રાશિફળ 2021
      • ગુજ્જુ બાળ વિશેષ (Child & Parenting)
      • ગુજ્જુ યુવા વિશેષ (Youth)
      • ગુજ્જુ મહિલા વિશેષ (Women Special)
      • ગુજ્જુ પ્રૌઢ વિશેષ (Spiritual)
      • Corona
    • કલા-સાહિત્ય
      • વાર્તા અને લેખ
      • ગઝલ
      • કવિતા
      • ગીત
      • ભજન
    • મોજ મસ્તી
      • જોક્સ
      • Funny ફોટા
      • ગુજ્જુ ગપશપ
      • ગુજ્જુલોજી
    • જ્ઞાન વિજ્ઞાન
      • વિજ્ઞાન અને ટેક્નોલોજી
      • વાનગી વિશેષ
      • ધર્મ અને આધ્યાત્મિકતા
      • Video
      • More
    • સ્વાસ્થ્ય / ફિટનેસ
    • મસ્તી કાર્ડ

    © 2023 MediaHives - All Right Reserved by iGujju.

    Welcome Back!

    Login to your account below

    Forgotten Password?

    Retrieve your password

    Please enter your username or email address to reset your password.

    Log In
    error: iGujju Content is protected !!