નવરાત્રી નવદુર્ગાને સમર્પિત છે, મા દુર્ગાના નવ અવતાર, જેઓ તેમના ભક્તોને શક્તિ, શક્તિ અને સમૃદ્ધિ આપવા માટે જાણીતા છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ નવ શુભ દિવસોમાં જે કોઈ પણ વ્રત રાખે છે અને દેવીના નવ અવતારોની સંપૂર્ણ ભક્તિ સાથે પૂજા કરે છે તેને તેના આશીર્વાદ મળે છે. માં દુર્ગા તેમની તમામ સમસ્યાઓ દૂર કરવા અને તેમની મનોકામનાઓ પૂર્ણ કરવા માટે જાણીતી છે.
🛕 દેવી શૈલપુત્રી
નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે (પ્રતિપદા) માં શૈલપુત્રીની પૂજા કરવામાં આવે છે. શૈલપુત્રીનો શાબ્દિક અર્થ થાય છે પર્વતોની પુત્રી. તેમની પાસે બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને શિવની સંયુક્ત શક્તિઓ હોવાનું કહેવાય છે. એવું કહેવાય છે કે નવરાત્રિના પ્રથમ દિવસે દેવી શૈલપુત્રીને શુદ્ધ ઘી ચઢાવવાથી ભક્તો સ્વસ્થ જીવન પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
🛕 દેવી બ્રહ્મચારિણી
બીજા દિવસે માં બ્રહ્મચારિણીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમના એક હાથમાં રુદ્રાક્ષ માળા અને બીજા હાથમાં કમંડલ ધરાવે છે. દેવી બ્રહ્મચારિણીને પ્રસન્ન કરવા માટે સાકર ચઢાવવામાં આવે છે. સુંદર દેવી તેમના ભક્તો અને તેમના પરિવારના સભ્યોને લાંબુ આયુષ્ય આપે છે.
🛕 ચંદ્રઘંટા દેવી
ત્રીજો દિવસ માં ચંદ્રઘંટાને સમર્પિત છે. તેમના 10 હાથ અને અર્ધચંદ્રાકાર ચંદ્ર છે. તેમનો ઉગ્ર દેખાવ છે અને વાઘ પર સવારી કરતા જોવા મળે છે. તેઓ ઘણી બધી અનિષ્ટોનો નાશ કરવા અને પીડાને દૂર કરવા માટે જાણીતા છે. ભક્તોએ માં ચંદ્રઘંટાને ખીર ચઢાવવી જોઈએ.
🛕 કુષ્માંડા દેવી
ચોથો દિવસ માં કુષ્માંડાને સમર્પિત છે. તેમનું નામ સૂચવે છે કે તેઓ બ્રહ્માંડના સર્જક છે. તેમના ભક્તોને શાણપણથી આશીર્વાદ આપે છે. નવરાત્રિ દરમિયાન તેમની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિની નિર્ણય લેવાની ક્ષમતામાં પણ સુધારો થાય છે. દેવીને પ્રસન્ન કરવા અને તેમના આશીર્વાદ મેળવવા માટે માલપુઆ અર્પણ કરવાનું સૂચન કરવામાં આવે છે.
🛕 દેવી સ્કંદમાતા
પાંચમા દિવસે માં સ્કંદમાતાની પૂજા કરવામાં આવે છે. કમળના ફૂલ પર બિરાજમાન દેવીને ચાર હાથ છે. તેમના બે હાથમાં કમળ પકડેલા જોવા મળે છે. ભગવાન કાર્તિકેય તેમના ખોળામાં બેઠેલા જોવા મળે છે. ભક્તોએ દેવીને તેમના આશીર્વાદ મેળવવા માટે કેળા અર્પણ કરવા જોઈએ.
🛕 કાત્યાયની દેવી
નવરાત્રિના છઠ્ઠા દિવસે માં કાત્યાયનીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેઓ ઋષિ કાત્યાયનની પુત્રી અને શક્તિનું સ્વરૂપ છે. તેમના એક હાથમાં તલવાર પકડેલી જોવા મળે છે અને તેમને યોદ્ધા દેવી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. માં કાત્યાયનીને પ્રસન્ન કરવા માટે મધ ચઢાવવામાં આવે છે.
🛕 દેવી કાલરાત્રી
નવરાત્રીનો સાતમો દિવસ માં કાલરાત્રીને સમર્પિત છે. તેમના એક હાથમાં તલવાર અને બીજા હાથમાં ત્રિશૂળ છે. ઘેરો રંગ અને ઉગ્ર દેખાવ તેમને દેવી દુર્ગાના અન્ય અવતારથી અલગ પાડે છે. ભૂલશો નહીં, તેમના કપાળ પરની ત્રીજી આંખ, જેની અંદર સમગ્ર બ્રહ્માંડ હોવાનું કહેવાય છે. તે જીવનમાં સુખ લાવવા માટે પીડા અને અવરોધોને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. ભક્તો દેવીને પ્રસન્ન કરવા માટે ગોળ ચડાવે છે.
🛕 દેવી મહાગૌરી
નવરાત્રિનો આઠમો દિવસ (દુર્ગા અષ્ટમી) દેવી મહાગૌરીને સમર્પિત છે. તેમના એક હાથમાં ત્રિશુલ અને બીજા હાથમાં ડમરુ છે. મહાગૌરી તેની આકર્ષક સુંદરતા અને ઉદારતા માટે જાણીતા છે. નારિયેળ તેમના માટે આદર્શ પ્રસાદ તરીકે ઓળખાય છે.
🛕 દેવી સિદ્ધિદાત્રી
નવરાત્રીના નવમા દિવસે માં સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેઓ કમળના ફૂલ પર બેઠેલા જોવા મળે છે. દેવી સંપૂર્ણતાનું પ્રતીક છે અને તેના ભક્તોને અકુદરતી ઘટનાઓથી બચાવવા માટે કહેવામાં આવે છે. તેમને તલ અર્પણ કરવામાં આવે છે.
લેખિકા – માનસી દેસાઈ
