ધીરજના ફળ મીઠા – ૧૯૬૫થી સંશોધન કરતા રોજરનું હવે છેક ૮૯ વર્ષે નોબલ પારિતોષિક સન્માન

પીડાદાયક લાગણીઓ   "શ્રીમતી માધવી સોની, અમારા અનાથાશ્રમમાં બીજા ઘણા બાળકો છે. શું તમે ખરેખર મેહરાંશને જ દત્તક લેવા માંગો છો? તે વિનાશક અકસ્માતનો ભાગ હોવાની સાથે, તેના માતાપિતાના જીવલેણ મૃત્યુનો સાક્ષી હતો. શું તમે જાણો છો કે તેની આડઅસર શું હતી? છ વર્ષની નાજુક ઉંમરે, તેને એ દુર્ઘટનાનો ભયાનક આઘાત લાગ્યો છે. તે છોકરો સંપૂર્ણપણે હૈયાની વેદનાથી પડી ભાંગ્યો છે. તેને અપનાવવાથી તમને ખુશી કરતાં વધુ નિરાશા મળશે.   માધવી અને તેનો પતિ હેમંત, છેલ્લાં પાંચ વર્ષથી નિઃસંતાન હોવાના દુઃખને સહન કરી રહ્યા હતા. તમામ દવાઓ બિનઅસરકારક સાબિત થઈ હતી. જ્યારે પહેલી વાર તેઓ અનાથાશ્રમમાં પ્રવેશ્યા, ત્યારે અન્ય બાળકોની...

કરુણાની મૂર્તિ અને સ્નેહનો સાગર છે માં દયાની દેવીને મમતાનો મહાસાગર છે માં.... સાગર લાગે અતુલ્ય ગાગર પાસે ને અતુલ્ય પ્રેમનું ઝરણું એટલે માં મિત્રતાનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ ને સંતાનના સ્મિતનું કારણ છે માં.... બાળકો માટે નિસ્વાર્થપ્રેમનો દરિયો છે માં સંતાનના જીવનનો હસ્તાક્ષર છે માં ઈશ્વરની કળાનું અદ્ભૂત સર્જન છે માં ચહેરામાંજ ભગવાનના દર્શન છે એ છે માં.... જેના સ્પર્શમાત્રથી શરીરની તમામ પીડા દૂર થાય એ ડોક્ટર એટલે માં જીવન ઘડતરના પાઠ શીખવનાર સાચો શિક્ષક એટલે માં.... ચહેરો જોઈને મનનાં ભાવ સમજી જાય એ મૌન વાચક છે માં ભગવાન પાસે સંતાનના સુખ માગતી યાચક છે માં.... વિધાતા સોંપે જો કલમ માતાના...

સૌરાષ્ટ્રના નાના ગામમાં રહેતા દરેક જણનું એકબીજાને ઓળખતા હોવું સામાન્ય છે. આવા જ એક નાના ગામમાં ઉંમરમાં છન્નું વરસના પણ તબિયતમાં કડેધડે ઝમકુ ડોશી. કોઈ નાના-મોટા કેસમાં સાક્ષી પૂરવા અદાલતનાં સાક્ષીના પીંજરામાં ઊભા હતા. સરકારી વકીલ વજુભાઈ વખારીયાએ ઊભા થઈને પૂછ્યું. 'આ દાવામાં હું સરકારી વકીલ છું. તમે મને ઓળખો છો?’ ‘ઓળખું છું. અરે દીકરા તું પેદા નહોતો થયો ત્યારથી જાણું છું. તારી માનો ખોળો ભરાતો નો’તો તી તારા બાપ જગમોહને એને ગામની બહાર આશ્રમમાં પડ્યા રહેતા બાબા બજરંગી પાસે આશીર્વાદ લેવા મોકલેલી. તી પૂરા પંદર દિવસ-રાત બાબાએ આશીર્વાદ આપેલા તીયારે તું પેદા થયેલો. તું નાનો હતો ત્યારથી જ નપાવટ...

નર્સને આપણે ભણેલા ને અંભણ સહુ sister કહેતા. Sister એટલે બ્હેન. આ કેવળ માનાર્થે સંબોંધન નથી. આપણા જીવનમાં બ્હેનનું જે સ્થાન છે, એની સાથે જોડાયેલ જે ભાવના છે એ સઘળું આ સંબોધનમાં છે. નિસ્વાર્થ સ્નેહ અટલે બ્હેન. આ પરંપરા હતી. હવે તો ભાઇઓ પણ આ ક્ષેત્રે સેવારત છે. પાઠ્યપુસ્તકમાં ફ્લોરેન્સ નાઇટીંગલનો પાઠ આવતો. કપરાકાળમીં , જીવના જોખમે પણ દર્દીની સેવા એ જ જીવનમંત્ર એને ચરિતાર્થ કરે છે નર્સ. સ્વસ્થ વ્યક્તિને એમના જીવન વિષે કલ્પના ન થઇ શકે. માંદગીનાં બિછાને હોય એમને પોતાનાં જીવનની રક્ષા કરનાર નર્સનો મહિમા કહેવો ન પડે. હોસ્પિટલના ઓરડામાં એ બે જણ હોય છે - ને દરવાજેકાહ...

હે સિધ્ધાર્થ , મારી પાસે નથી રાજમહેલનો વૈભવ સેવકોનો સમૂહ રથ, અશ્વ, સારથિ, સૈનિક કોઇ નહીં , કશું નહીં. છે 3 BHK apartment રામો છે , પણ પહેલી ને આખર તારીખે રજા રાખે છે ને હોળીએ દેશમાં જાય પછી એની મરજીએ આવે છે. એની ગણત્રીમાં અઠવાડિયું સાતથી વધુ દિવસનું છે. પણ અમે એને લડતા નથી. એને આપેલા મોબાઇલને સમયસર રિચાર્જ કરાવીએ છીએ. એક સ્કુટર છે - વાંકું કરીએ પછી ચાલુ થાય છે એના પર સપરિવાર ફરવા જઇએ રવિવાર સાંજે ફૂટપાથ પર મુકેલા ટેબલ ખુરશી પર જમાવીએ લારી પર જમીએ ભાજીપાંઉ કુલ્ફી ખાઇએ ને પછી કલકત્તી પાન. મોટો આંટો - long...

દોષ, ડર, ઘબ્રાહટ અને મૂંઝવણથી મારુ માથું ફરી ગયું છે. એક તોફાન છે મારી અંદર. પ્રશ્નોનું વમળ અને વિચારોના વલય એ મને પોતાની ગિરફતમાં એવો જકડી રાખ્યો, કે મારુ સુખ અને શાંતિ છીનવી લીધું. "શું મેં ખરેખર મારા દોસ્તોની મદદ કરી હતી? શું મેં મારી પ્રતિભાનો ગેરલાભ ઉપાડ્યો હતો? શું મને પૈસાની આટલી ભૂખ હતી?" આ અને આવા અગણિત શંકાઓ એ મને પરસેવામાં ભીંજવી નાખ્યો.   હું કાર્તિક પરમાર, બારમીમાં અકાઉન્ટ્સનો વિદ્યાર્થી છું, અને કોમ્પ્યુટરમાં નિષ્ણાત. કોઈના પણ અકાઉન્ટ્માં ઘૂસીને, એને હેક કરવું મારા ડાબા હાથનું ખેલ છે. મારી આ જ હોશયારીનો ફાયદો ઉપાડીને, મેં બધા મિત્રોને હજાર હજાર રૂપિયામાં,...

ઉનાળામાં સ્વાસ્થ્યની રક્ષા માટે કુદરતી ગરમ પદાર્થોનો નિષેધ કરવો અને કુદરતી ઠંડા પદાર્થોનું સેવન કરવું તો ઓળખી લો:- કલિંગર - ઠંડું સફરજન - ઠંડું ચીકુ - ઠંડું લિંબુ - ઠંડું કાંદા - ઠંડા કાકડી - ઠંડી પાલક - ઠંડી કાચા ટમેટાં - ઠંડા ગાજર - ઠંડા મૂળા -ઠંડા કોબીજ - ઠંડી કોથમીર - ઠંડી ફુદીનો - ઠંડો ભીંડો - ઠંડો સરગવો બાફેલો - ઠંડો બીટ - ઠંડુ એલચી - ઠંડી વરિયાળી - ઠંડી આદુ - ઠંડું દાડમ - ઠંડું શેરડી રસ - ઠંડો(વિના બરફ) સંતરા - ગરમ કેરી ખાકટી - ગરમ બટાકા - ગરમ કારેલા - ગરમ મરચું - ગરમ...

પ્રતિક્ષણ કોઈ ને કોઈ નિર્ણય આપણે લેતા હોઈએ છીએ. નિર્ણય વગરની એક પણ ક્ષણ મનુષ્યજીવનમાં શક્ય નથી. શું કરું? શું ન કરું? ક્યાં જવું છે, ક્યારે જવું છે, અભ્યાસ કરું કે ન કરું, સાયન્સ ભણું કે કોમર્સ અને આર્ટ્સ, માતા-પિતા સાથે વધુ સમય વિતાવું કે મિત્રો સાથે, દેશમાં કારકિર્દી બનાવું કે વિદેશમાં? લગ્ન કરૂ કે ન કરૂ? કોની સાથે સંબંધ રાખુ અને કોની સાથે નહી? ક્યારે જાગુ ક્યારે ઊંઘવું વગેરે અનેક પ્રકારના નાણા-મોટા નિર્ણય જીવનમાં સતત અવિરત લેવા પડતા હોય છે. મોટાભાગના નિર્ણયો ખૂબ સામાન્ય પ્રકારના હોય છે જે જીવનને વિશેષ પ્રમાણમાં ખલેલ પહોંચાડવા સક્ષમ હોતા નથી અર્થાત જીવનને અસ્તવ્યસ્ત...

અગસ્ત્ય બક્ષી “અગસ્ત્ય, તું એ પાગલ સ્ત્રીને જીવનભર સહન કરવાનું વિચારી રહ્યો છે? એ મંદબુદ્ધિ બાઈથી મને ડર લાગે છે. વહેલામાં વહેલી તકે તેનાથી છુટકારો મેળવ! મેં જે કહ્યું, તે સાંભળ્યું કે નહીં?"   નિરંતર, મમ્મી મારી પાછળ ફરિયાદ કરી રહ્યા હતા. હું ચૂપ રહ્યો અને મારી આંખો બારીની બહાર હતી. એક કરતાં વધુ કારણોસર મારું હૃદય ખૂબ જ દુઃખી હતું. મારા જીવનનો પ્રેમ, મારી પત્ની અનન્યા બીમાર હતી, ખૂબ જ બીમાર હતી. આ સમયે તેને મારી સૌથી વધુ જરૂર હતી. ફકત મારી જ નહીં, તેની સારવાર માટે પરિવારનો આધાર અને સમજ અત્યંત આવશ્યક હતું. તેથી, મારા મમ્મી, સવિતાની અનન્યા...

મનુષ્યનું જીવન કેવું હશે તેનો આધાર તેના દ્વારા લેવાયેલા નિર્ણયો પર છે. નિર્ણય યોગ્ય તો જીવન સુખી અન્યથા દુઃખી. નિર્ણય જો યોગ્ય સમજણ સાથે સત્યને ધ્યાનમાં રાખી લેવાય તો જીવનમાં સમસ્યા નહીવત રહે. પરંતુ આપણા નિર્ણયોમાં સત્યની દ્રષ્ટિ હોતી નથી જેથી યથાર્થ દર્શન થઈ શકતું નથી, વાસ્તવિકતા સમજાઈ શકતી નથી અને નિર્ણય ખોટા લેવાઈ જાય છે. જેના કારણે પસ્તાવાનું પ્રારબ્ધ બંધાઈ જાયર્છે. સત્યના દર્શન માટે સમ્યક થવું પડે, તટસ્થ થવું પડે, રાગ-દ્વેષ મુક્ત થવું પડે, જે આપણે થઈ શકતા નથી જેના કારણે નિર્ણય પણ યોગ્ય લઈ શકાતા નથી. નિર્ણય લેવાનું કામ સામાન્ય રીતે બુદ્ધિનું છે અને મોટાભાગના લોકોની બુદ્ધિમાં ગમાઅણગમા...