જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં ગુરુ એક શુભ ગ્રહ માનવામાં આવે છે. હિન્દુ જ્યોતિષમાં ગુરુ ગ્રહને દેવગુરુ બૃહસ્પતિ પણ કહેવામાં આવે છે. તે ધન અને મીન રાશિના સ્વામી છે અને કર્ક રાશિમાં ઉચ્ચના તથા મકર રાશિમાં નીચના થાય છે. સૂર્ય, મંગળ અને ચંદ્ર ગુરુના મિત્રો છે. શુક્ર, બુધ શત્રુ અને શનિ અને રાહુ કેતુ ગુરુ સાથે સમમૈત્રી ધરાવે છે. લાલ કિતાબમાં ગુરુ એક મહત્વપૂર્ણ ગ્રહ માનવામાં આવે છે.
પીપળો, પીળો રંગ, સોનું, હળદર, ચણાની દાળ, પીળા ફૂલો, કેસર, ગુરુ, પિતા, વૃદ્ધ, પૂજારી, ભણતર અને પૂજાપાઠ – કર્મકાંડ એ બૃહસ્પતિના પ્રતીકો માનવામાં આવે છે. ગુરુ જ્યારે ચંદ્ર યુતિમાં જોડાય છે ત્યારે ગુરુની શક્તિ વધે છે. તે જ રીતે, જ્યારે મંગળની સાથે હોય ત્યારે બૃહસ્પતિની શક્તિ બમણી વધે છે. સૂર્ય ગ્રહ સાથે ગુરુની પ્રતિષ્ઠા વધે છે. એ જ રીતે ગુરુને ત્રણ દુશ્મન ગ્રહો હંમેશા નુકસાન પહોંચાડવાની તકો શોધે છે. ગુરુનો પ્રથમ શત્રુ બુધ, બીજો શુક્ર અને ત્રીજો શત્રુ રાહુ છે.
ગુરુ સંબંધિત વ્યવસાય અને કારકિર્દી
- ગુરુ ધર્મ, દર્શન અને જ્ઞાનના માલિક માનવામાં આવે છે. જજ, મેજિસ્ટ્રેટ, વકીલ, બેંક મેનેજર, કંપનીના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર, જ્યોતિષી અને શિક્ષક વગેરે ગુરુ ગ્રહનું પ્રતીક છે.
- શેરબજાર, પુસ્તકોનો ધંધો, શિક્ષણ અને ધર્મ વિષયક પુસ્તકો, સામાજિક અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓનું સંચાલન વગેરે ગુરુના પ્રતીકો છે. ફાઇનાન્સ કંપની અને પૃથ્વી મંત્રાલયને બૃહસ્પતિના પ્રતીકો પણ કહેવામાં આવે છે.
ગુરુ સંબંધિત રોગો
- ગુરુના દુષ્પ્રભાવોને લીધે વ્યક્તિના શરીરમાં કફ અને ચરબીનો વધારો થાય છે.
- ડાયાબિટીઝ, હર્નિઆ, નબળી યાદશક્તિ, કમળો, પેટ, પેટનું ફૂલવું, ચક્કર આવવા, કાન અને ફેફસાં વગેરેથી સંબંધિત રોગો ગુરુના નબળા પ્રભાવમાં થાય છે.
